Essay

અનાદિકાળના જીવ સાથે જડાયેલા સ્વભાવો ટાળવા છે ? તો શ્રીજીમહારાજનાં અમૃત વચનો દ્વારા રોકટોક-વઢવારૂપી ઉપાય મેળવીએ અને અજમાવીએ.

શ્રીજીમહારાજ સંતોનું ઘડતર કરવામાં લગારેય કસર ચલાવી ન લેતા. તરત રોકતા, ટોકતા ને વઢતા. એટલું જ નહિ, ક્યારેક વગર વાંકે પણ વઢતા. સંતોએ શ્રીજીમહારાજની રોકણી-ટોકણીના પ્રખર પ્રહારોને સહ્યા હતા. તેથી તેમની સાધુતાના ઓજસથી ભલભલા માંધાતાઓ ઝૂકી જતા. તો આવો સમજીએ રોકણી-ટોકણીની મહત્તા.

મોટાપુરુષોનું જીવન એ મુમુક્ષુ માટે પથદર્શક છે ત્યારે મોટાપુરુષો એ પણ અવરભાવમાં વખાણથી દૂર રહી રોકટોક જ ગમાડી છે.

‘માન વિના ભગવાનની ભક્તિ કરવી પણ સારી લાગે નહીં.’ શ્રીહરિના મુખકમળમાંથી નિસૃત ઉપરોક્ત વચનો સનાતન હકીકત છે.

કડકડતી ભૂખ લાગે ત્યારે સૂકો રોટલો પણ મીઠો મધુરો લાગે. જ્યારે વખાણની ભૂખ તો મનુષ્યમાત્રને સખત અને સતત રહેતી હોય છે. તેના માટે કેવા કેવા પ્રયત્નો થાય ?

દરેકની ભાવતી વસ્તુ જુદી જુદી હોય પણ એક વસ્તુ દરેકને બહુ ભાવે તે છે વખાણ. ત્યારે પણ સત્સંગમાં આવ્યા પછી વખાણ નહિ, રોકટોક અને વઢવું ગમાડીએ.

સંપૂર્ણ નિષ્કામ બનવા પંચવિષયમાંથી પ્રીતિ તોડવી ફરજિયાત છે તે જ રીતે સાંખ્યવિચારે કરીને લૌકિક સુખોને ખોટાં જાણવા પણ અતિ આવશ્યક છે તેથી જ શ્રીજીમહારાજે સાંખ્યવિચાર દૃઢ કરાવવાનો આગ્રહ સેવતા કહ્યું છે કે...

‘મહારાજ અને મોટાપુરુષને કેવળ નિષ્કામ ભક્ત જ વ્હાલા છે’ : આ અભિપ્રાય જાણ્યા પછી એક મુમુક્ષુ તરીકે સંપૂર્ણ નિષ્કામ બનવાની તત્પરતા જાગવી જોઈએ. સંપૂર્ણ નિષ્કામ બનવા હવે શું કરવું જોઈએ ? તે શ્રીજીમહારાજના જ અભિપ્રાયો દ્વારા જાણીએ.

“સકામ ભક્ત થયા બ્રહ્મથી અક્ષર જેવા,                 નિષ્કામ ભક્તને મળે મૂર્તિના મેવા.” બાપાશ્રીના અભિપ્રાય મુજબ નિષ્કામ ભક્તને જ મહારાજની મૂર્તિનું સુખ મળે છે.